Deutsch English Français Italiano Português Lietuviškai Nederlands      Русский 69  Toevallige processen Menu  |  terug In de evolutietheorie is het algemeen gebruikte begrip "toeval" in de zin van ontwerp-, doel- en zinloos een negatieve, en het gebruik van het begrip toeval in de zin van een stochastisch (definitie zie hieronder) proces een vage bewering, zonder enige inhoud. De theoretische afwijzing van een sturende kracht (of God) of hoe dan ook van een oorzakelijkheid of de algemene bewering van stochastische processen hebben geen zeggingskracht. Dat blijft ook zo, indien aan het toeval een factor (naar men zegt) noodzakelijkheid toegevoegd wordt. De factor toeval doortrekt de evolutietheorie als een rode draad. Toeval speelt zowel bij de mutatie alsook bij de selectie, alsook bij de overige evolutiefactoren (recombinaties, genverliezen, genvermenigvuldigingen, springende genen, horizontaal gentransfer, afscheiding van een populatie, enzovoorts) een beslissende of op zijn minst een voor een deel beslissende rol (1). Van toeval spreekt men, wanneer een gebeurtenis niet causaal noodzakelijk optreedt. In de omgangstaal wordt het begrip echter ook dan toegepast, indien een gebeurtenis in de praktijk voorspelbaar of berekenbaar is. Toevalligheid mag echter niet met onberekenbaarheid en onvoorspelbaarheid verwisseld worden. Definitie van toeval en stochastiek volgens Brockhaus: Toeval: ″Dat, wat zonder herkenbare reden en zonder opzet plaatsvindt, het mogelijke, dat kan plaatsvinden, maar niet behoeft plaats te vinden (In tegenstelling tot: noodzakelijkheid).″ Stochastiek: ″Al het giswerk (bijvoorbeeld abstracte kunst) [...] Hoofdbegrip voor waarschijnlijkheidstheorie [...] De stochastiek omvat [...]  alle kwantificeerbare aspecten van toevallige gebeurtenissen″ (2). Ernst Mayr  over toeval en noodzakelijkheid: "Helaas zien [...] sommigen [...] over het hoofd, dat de natuurlijke selectie een tweestappen proces is. In de tweede stap is de selectie voor aanpassing inderdaad beslissend. Daarvoor ligt echter de eerste stap, het ontstaan van de variatie, die natuurlijke selectie het materiaal levert, en hier vinden stochastische processen (dat betekent toevallige) plaats. [...] Bovendien mag men niet vergeten, dat toeval zelfs in de tweede fase van de evolutie, die van het overleven en van de voortplanting een aanzienlijke rol speelt" (3). Volgens Ernst Mayr is "toevalligheid" een "niet voorzienbare gebeurtenis" (4). Het begrip toeval wordt door de evolutionisten enerzijds in de zin van stochastische processen, en anderzijds (tenminste impliciet) eenvoudiger gezegd in de zin van (aldus Mayr) ontwerp- en doelloos toegepast (5). Charles Darwin schreef hierover: "Ik heb tot nu toe het woord "toeval" gebruikt, wanneer van veranderingen sprake was, die bij organische wezens in de situatie van domesticatie vaker en bij degenen in de vrije natuur minder vaak optreden. Het woord toeval is natuurlijk geen correcte aanduiding, maar zij laat ons tenminste onze onwetendheid over de oorzaken van bijzondere veranderingen begrijpen" (6). Toeval als negatief begrip: Het gebruik van het begrip toeval in de evolutietheorie in de zin van ontwerp- doel- en zinloos is een negatieve bewering, zonder enige inhoud. De theoretische afwijzing van een sturende kracht ofwel God of in het algemeen een causaliteit, heeft, zoals elke negatieve bewering, geen eigen zeggingskracht. Het in de evolutieleer zo toegepaste begrip blijft ook dan inhoudsloos, indien het met de factor (naar men zegt) noodzakelijkheid wordt gecombineerd, immers inhoudsloos maal inhoudsvol blijft nog steeds inhoudsloos. Toeval in de zin van stochastische processen: De gebruik van het van het begrip toeval als evolutiefactor in de zin van een stochastisch proces is niet meer dan een bekentenis, dat men geen of geen precieze kennis ervan heeft, hoe de evolutie zou verlopen. Zou men causaliteiten vermoeden en had men haar theoretisch reeds verklaard of zelfs empirisch onderzocht, dan behoefde men het begrip toeval of stochastisch proces als uitdrukking van onwetendheid niet meer te gebruiken. Daadwerkelijk kan het uitgangspunt voor de ontelbare mutaties voor de zogenaamde ontwikkeling van organismen niet concreet gedefinieerd worden, noch kunnen op het genetische vlak statistische uitspraken gedaan worden over afzonderlijke, om maar niet te spreken van meerdere samenhangende, zogenaamde macro-evolutionaire processen. Allesomvattende stochastische processen zijn en blijven zonder uitgangstoestand en waarschijnlijkheidsberekeningen absoluut zonder inhoud. Daarbij komt, dat voor de afloop van een stochastisch proces juist dat moet ontstaan, waaruit gekozen wordt. De dobbelsteen met zes ogen moet eerst bedacht en gemaakt zijn, voor hij kan worden geworpen. Het toevallig ontstaan van iets kan zo lang er nog geen keuzemogelijkheden bestaan niet als stochastisch proces benoemd worden. Hierbij moet men nauwkeurig onderscheid maken tussen het ontstaan van het nieuwe en de ontwikkeling van het bestaande. Voor het ontstaan van het nieuwe heeft de evolutietheorie geen verklaring. Voor de ontwikkeling uit het bestaande heeft zij met de algemene uitspraak van het stochastisch proces geen onderbouwde verklaring. Conclusie (7): De vermelding toeval en elke met de factor toeval verbonden uitspraak is zonder inhoud. De factoren Toeval x Wet geven steeds als resultaat: 0 x 1 = 0. Zodra een bewering de deelfactor toeval bevat, wordt de gehele bewering zonder inhoud, niet controleerbaar, niet bewijsbaar. Degene die een theorie opstelt, waarvan de hoofdzaak is, een bovennatuurlijke kracht of elke andere causaliteit af te wijzen en verder niet te weten, hoe iets verloopt, stelt in feite helemaal geen theorie op. Stelling 70  |  Menu terug (1)  Aaron Sell, Edward H. Hagen, Leda Cosmides und John Tooby, Evolutionary Psychology: Applications and Criticisms, inLynn Nadel´s Encyclopedia of Cognitive Science, John Wiley & Sons, Hoboken, 2006, S. 54. (2)  Jerome H. Barkow, John Tooby, Leda Cosmides, The Adapted Mind: Evolutionary Psychology and The Generation of Culture, Oxford University Press, Oxford, 1992. Comment this Site! Name* Email* Message*   Erik Tjallinks wrote: Een theorie is ook een theorie wanneer het proces zelf wordt beschreven, aan de hand van empirisch getoetste en waargenomen processen. Zeg nu niet, dat de evolutie te lang duurt om empirisch getoetst te kunnen worden, want dezelfde processen op niveau van